Sự tái định vị quan trọng của phe trung dung

© Jeanne Accorsini/SIPA

Để hiểu được sự đột phá của phe cực hữu ở Châu Âu và sự chệch hướng của phe trung dung, chúng ta phải đo lường những tác động sâu sắc của một đột biến nhân học đang diễn ra ở Phương Tây: sự tách rời giữa các giá trị và văn hóa. Một tài liệu học thuyết của Olivier Roy.

Olivier Roy[*]

Le Grand Continent

Làm thế nào hiểu được sự đột phá của phe cực hữu ở Châu Âu? Làm thế nào hiểu được những sự đột biến trong phe trung dung tự do và phe hữu bình dân? Sau các tài liệu học thuyết của Giovanni Orsina, Klaus Welle, Hans Kundnani và một loạt nghiên cứu định lượng về sự năng động bầu cử của phe hữu Châu Âu và về sự chia rẽ sinh thái, chúng tôi tiếp tục làm phong phú thêm hồ sơ của mình với các bài viết khảo sát sự chuyển đổi lớn đang diễn ra. Để theo dõi loạt bài này và ủng hộ công việc của chúng tôi, hãy đăng ký mua báo.

Từ Châu Âu Cơ đốc giáo đến Châu Âu Khai sáng

Châu Âu đã mang tính văn hóa trước khi mang tính chính trị. Vào thời Trung Cổ, từ thế kỷ 11, chính Giáo hội của cuộc Cải cách Grégorien[**] đã mang lại sự thống nhất về mặt tinh thần và học thuật cho Châu Âu. Giáo hội tập hợp các giáo sĩ có chung ngôn ngữ viết, gần như độc quyền giảng dạy trong các trường đại học, di chuyển từ quốc gia hoặc định chế này sang quốc gia hoặc định chế khác. Nhưng Giáo hội đã thất bại trong nỗ lực áp đặt chính mình về phương diện chính trị lên các vị vua có quyền lực và cuộc Cải cách Tin lành sau đó đã phá vỡ sự thống nhất tôn giáo này. Nhà nước Westphalie[***] nổi lên từ cuộc khủng hoảng của các cuộc chiến tranh tôn giáo đã dần dần quốc hữu hóa các định chế giáo dục và văn hóa. Cuối cùng, Châu Âu của các quốc gia đã thắng thế. Nhưng một không gian văn hóa Châu Âu mới sau đó đã được củng cố, tương đối tự chủ trong mối quan hệ với lịch sử xác lập các lãnh thổ và các biên giới. Triết lý của Thời kỳ Khai sáng đã tiếp nối Kitô giáo: sau thời đại Phục hưng, Thời kỳ Khai sáng đã phục hồi nền văn hóa Hy Lạp-La Mã, sáng tạo ra một chủ nghĩa cổ điển mới và trên hết là một tính phổ quát mới, tính phổ quát của lý trí và triết học; trí thức và nghệ sĩ di chuyển nhiều, nhưng trong một không gian thuần châu Âu; Sự suy tàn của tiếng Latinh đã khiến tiếng Pháp và ở một mức độ thấp hơn là tiếng Đức trở thành ngôn ngữ giao tiếp thống trị giữa giới tinh hoa. Đó là chiến thắng của các tiểu thuyết gia, được đọc và dịch sang tất cả thứ tiếng. Nhưng chủ nghĩa phổ quát dừng lại ở biên giới thuộc địa: biên giới này giúp hình thành và củng cố bản sắc Châu Âu – hãy nghĩ đến Algérie thuộc Pháp, nơi đã đối lập “người châu Âu” với “người Hồi giáo”.